Anestezija je veoma bitan deo mnogih stomatoloških procedura, jer omogućava bezbolan tretman, ali kod nekih ljudi može izazvati alergijske reakcije.
Alergija na anesteziju kod zubara je retka, ali ozbiljna pojava koja može izazvati zabrinutost kod pacijenata.
U ovom članku ćemo istražiti šta je alergija na anesteziju, koji su simptomi, i koje mere treba preduzeti kako bi se izbegle komplikacije.
Šta je alergija na anesteziju?
Anestezija koja se koristi kod stomatoloških intervencija najčešće je lokalna i uključuje primenu lekova koji blokiraju osećaj bola na tretiranom području.
Najčešće korišćeni lokalni anestetici u stomatologiji uključuju lidokain, artikain i mepivakain.
Iako su ove supstance bezbedne za većinu pacijenata, u retkim slučajevima mogu izazvati alergijsku reakciju.
Alergija je odgovor imunog sistema na supstancu koja je inače bezopasna, što može izazvati različite simptome, od blagih do opasnih po život.
Simptomi alergijske reakcije na anesteziju
Simptomi alergije na lokalnu anesteziju mogu se pojaviti ubrzo nakon primene anestetika, obično u roku od nekoliko minuta. Najčešći simptomi uključuju:
— Osip na koži (urtikarija)
— Svrab
— Oticanje (angioedem), naročito lica, usana i grla
— Kratkoća daha ili teškoće sa disanjem
— Pritisak u grudima
— Povećan broj otkucaja srca
— Vrtoglavica ili nesvestica
U najtežim slučajevima može se razviti anafilaktički šok, koji je medicinsko stanje opasno po život i zahteva hitnu intervenciju.
Uzroci alergijskih reakcija
Lokalni anestetici su podeljeni u dve glavne grupe: estri i amidi.
Alergijske reakcije su češće kod anestetika iz grupe estra, kao što su prokain i benzokain, ali ovi lekovi se danas ređe koriste.
Anestetici iz grupe amida, kao što su lidokain i artikain, imaju znatno manju učestalost izazivanja alergijskih reakcija.
Pored same anestezije, neke reakcije mogu biti uzrokovane konzervansima ili aditivima koji se koriste u formulacijama anestetika, kao što su parabeni ili natrijum-bisulfiti.
Parabeni se koriste kao konzervansi, a bisulfiti kao stabilizatori u rastvorima sa epinefrinom (adrenalinom), koji se dodaje kako bi produžio dejstvo anestezije.
Neki pacijenti mogu imati alergiju na ove dodatne supstance, a ne na sam anestetik.
Razlika između alergije i toksičnosti anestetika
Važno je napomenuti da mnoge reakcije na anesteziju nisu pravi alergijski odgovori.
To su ustvari reakcije povezane sa toksičnim efektima anestetika ili reakcijama na adrenalin, koji može izazvati ubrzan rad srca, osećaj panike, i tremor.
Ove reakcije nisu alergijske prirode i obično su kratkotrajne i bezopasne. Stoga je važno razlikovati simptome alergije od neželjenih efekata anestetika.
Kako sprečiti alergijsku reakciju na anesteziju
Ako pacijent zna da ima alergiju na određeni anestetik, ključno je da to obavesti svog stomatologa pre bilo kakve procedure.
Postoji nekoliko mera koje mogu pomoći u sprečavanju alergijskih reakcija:
— Izbor alternativnog anestetika: Ako pacijent ima alergiju na anestetik iz grupe estra, stomatolog može koristiti anestetik iz grupe amida.
— Izbegavanje epinefrina: U nekim slučajevima, reakcija može biti na epinefrin, a ne na sam anestetik. U takvim situacijama, stomatolog može koristiti anestetik bez epinefrina.
— Konsultacija sa alergologom: Pre složenijih stomatoloških procedura, pacijent može biti upućen kod alergologa kako bi se sproveli testovi na alergiju.
— Prethodna priprema sa antihistaminicima: U slučaju blagih alergijskih reakcija u prošlosti, lekar može pre procedure prepisati antihistaminike ili druge lekove kako bi smanjio rizik od reakcije.
Lokalni anestetici i trudnice
Poseban oprez treba imati kod trudnica koje se podvrgavaju stomatološkim procedurama sa lokalnom anestezijom.
Iako lokalni anestetici, poput lidokaina, imaju dokazano dobar sigurnosni profil tokom trudnoće, svaki tretman treba pažljivo planirati kako bi se smanjio rizik od neželjenih reakcija.
Šta ako ipak dođe do alergijske reakcije na anesteziju?
Ako primetite simptome poput osipa, svraba, oticanja, poteškoća sa disanjem, vrtoglavice ili ubrzanog rada srca tokom ili odmah nakon primene anestezije, odmah obavestite stomatologa.
Ako stomatolog prepozna da imate alergijsku reakciju, odmah će zaustaviti proceduru i primeniti mere prve pomoći, uključujući davanje antihistaminika, kortikosteroida ili epinefrina u slučaju anafilaksije.
Ako je reakcija ozbiljna, stomatolog će pozvati hitnu pomoć ili vas uputiti u bolnicu.
Nakon reakcije, važno je da se obratite alergologu koji će obaviti testove kako bi se utvrdilo na koji tačno anestetik ili dodatak reagujete. To može uključivati kožne testove ili laboratorijske testove.
Pre svake buduće stomatološke intervencije, poput vađenja zuba, obavezno obavestite svog stomatologa o alergiji na anesteziju.
Stomatolog može koristiti alternativni anestetik ili bezbedniju opciju, poput anestetika bez epinefrina ili drugih dodataka koji su možda izazvali reakciju.
Ako se potvrdi alergija, stomatolog može pripremiti preventivne mere, poput davanja antihistaminika pre procedure.
Zaključak
Alergija na anesteziju kod zubara je retka, ali potencijalno ozbiljna pojava koja zahteva pažnju.
Prepoznavanje simptoma i brzo reagovanje može sprečiti komplikacije i omogućiti siguran stomatološki tretman.
Pacijenti koji imaju alergiju na anesteziju trebaju obavestiti svog stomatologa pre svake procedure.
Zahvaljujući modernim dijagnostičkim metodama i dostupnosti različitih vrsta anestetika, većina pacijenata može bezbedno obaviti potrebne stomatološke zahvate, čak i ako postoji preosetljivost na određene supstance.
eStomatologija Team čini nekoliko doktora stomatologije koji nastoje da pruže čitaocima savete i uvide iz najnovijih istraživanja o različitim stomatološkim temama na zabavan i razumljiv način.